Slim ontworpen kassen voor een grotere oogst!

Half ondergrondse kassen zijn kassen die deels ondergronds. Het doel is om een stabiele warme temperatuur in de zomer en winter te creëren. Normale kassen zijn in de zomer bijna altijd te heet en in de winter moet er worden bijgestookt. Dit bijstoken kost geld, geeft milieu of geopolitieke problemen die we met een slim design kunnen vermijden.

Dit design lost dit probleem grotendeels op. De aarde en stenen muren functioneren als een ‘warmtebatterij’ die gedurende de dag warmte opneemt en afgeeft in de nacht. Dit effect is herkenbaar als men in de zomer een oude kerk inloopt. Deze kerken zijn altijd aangenaam koel in de zomer. De dikke muren warmen langzaam op en koelen langzaam af. Er zijn veel verschillende ontwerpen maar altijd blijft de basis hetzelfde. De ramen gericht op de zon uit het zuiden, de noordkant is van grond, baksteen of  autobanden die de warmte vasthouden en het is deels ondergronds. Dit is natuurlijk ook een geschikt ontwerp voor een verwarmde garage, terras of  aanbouw om je huis passief te verwarmen. In de schematische weergave zie je dat deze kas een meter diep. Dit is deels afhankelijk van je waterspiegel in sommige gebieden in Nederland is het beter niet te graven maar een ‘’berg’’ te creëren. We willen niet dat de kas onder water komt staan, sterker nog we willen altijd boven de waterstand blijven. In Nederland is isolatie ook aan te raden onze zon kan vaak in de winterdagen niet genoeg verwarmen zonder isolatie. In een koud klimaat kan je in de winter ook beter wintergroentes verbouwen.

Goedkoop te bouwen

Veel van deze kassen zijn low budget gebruik van 2e hands ramen, oude zandzakken, autobanden komt veel voor. In een kleine tuin waarin men de kas constant ziet is het aan te raden het wat netter te bouwen. Als de ruimte het toelaat maak er dan een klein terras bij. Je kunt dan langer buiten zitten in de herfst en lente. Als je alle materialen hebt verzameld kan je beginnen met uitgraven. Het is zwaar en traag werk, verdeel het werk over meerdere dagen. Je kan de uitgegraven grond gebruiken om het omliggende gebied te verhogen zodat je minder diep hoeft te graven. Onder het looppad graaf je extra diep dit wordt een zogenaamde ‘’coldsink’’. De koudste lucht verzameld zich hierin, dit helpt de temperatuur te verhogen rondom de planten. Dit is gebaseerd op het natuurkundige verschijnsel dat koude lucht daalt en warmte lucht stijgt. Vervolgens bouw je een plateau zodat je zo’n veertig centimeter boven de grond van de coldsink loopt.

Benodigdheden:

Zijaanzicht kas van Mike Oehlers Greenhouse.

• ramen
• watertanks
• isolatie
• irrigatie
• zandzakken/bakstenen
• gravel
• automatische raamopener

Wateropslag

De watertanks zijn optioneel maar als je regenwater wilt opvangen en de tanks wilt gebruiken als warmte opslag is dit aan te raden. De tanks verminderen temperatuurschommelingen en het water kan gebruikt worden voor irrigatie. Water heeft ongeveer een tweemaal hogere soortelijke warmte dan steen. Water kan dus tweemaal zoveel warmte-energie opnemen en afstaan. Dit maakt het erg geschikt voor temperatuur regulatie. De Automatische Raamopener is een buis die uitzet als het warm wordt. Een luik kan openen dit voorkomt ook temperatuurschommelingen. Het voordeel is dat het automatisch is en de planten dus nooit zullen verdorren in de heetste zomerdag als je zelf niet thuis bent.

[yabp 18]

De afmetingen

De afmetingen variëren per situatie in Nederland. je kunt niet alle gebieden diep graven en moet je dus een heuvel creëren & isoleren. Alsnog zijn veel afmetingen redelijk dezelfde zoals de deur, sta ruimte, coldsink en de groei ruimte voor planten. In mijn situatie bouw ik op de Veluwe en kan ik zo ongeveer 2 meter diep graven. Ik graaf hier dus maximaal 1,5 meter diep voor de coldsink. Om je eigen afmetingen te berekenen begin je bij de coldsink die moet zon 80cm breed zijn en 50cm diep. Hierboven staat een persoon dus de totale lengte moet richting de 2,5 meter zijn. Het groeibed voor de planten is zo’n anderhalve meter diep. Je wilt niet te ver voorover buigen de breedte is afhankelijk van hoe groot je de kas wilt bouwen. Een mogelijkheid is om een plateau in het midden aan te brengen en aan beiden kanten een groeibed te hebben. De zijaanzicht van de meeste kassen is dus vergelijkbaar en de lengte pas je aan, aan de ruimte die je hebt.

Planten

Een kas creëert zijn eigen eco systeem. Het is belangrijk dat de keuze van planten elkaar niet tegenwerken. Aardappels zijn bijvoorbeeld slecht te combineren met tomaten. Dit noemt je plantengildes. In plantengildes groeien planten die  elkaar aanvullen.
Mijn advies is voornamelijk de duurdere planten zelf te groeien en geen aardappels, wortels of uien. Ik heb zelf gekozen voor broccoli, bloemkool, boerenkool, dille, echte salie, rozemarijn, knoflook, selderij en sla. Dit zijn relatief duurdere groentes. Je kan dit aanvullen met meer groentes zolang je maar tomaten, pepers, bonen vermijd met bovenstaande groentes.

Interessante Literatuur:

• The earth-sheltered solar greenhouse book Auteur Mike Oehler
• Building a Solar-Heated Pit Greenhouse Auteur Greg Stone
• walipina benson.pdf
• Greenhouse

Save